Кінаабслугоўванне

Адпраўнай кропкай гісторыі кіно на Быхаўшчыне можна лічыць 1913 года. Менавіта ў гэтым годзе па ўспамінах краязнаўца Д. Абрамовіча ў горадзе Быхаве прыватная асоба Штэйнер адкрыў «Кіно« Тэатр мастацтваў »». Для школьнікаў навучальных устаноў і моладзі прапаноўвалі льготныя квіткі на кінасеансы ....

У 1944 – 1945 гг. ў раене мелася 2 гукавых і 1 нямая кінаўстаноўка, прадэманстравана ў горадзе кінасеансаў (гукавых): для дарослых – 317, дзіцячых – 45. Кінасеансаў на сяле ( гукавых): 112 для дарослых, 25 – дзіцячых; нямых: 372 дарослых і 32 дзіцячых. (Звесткі Магілеўскага Дзяржаўнага архіва).

У паслеваенныя гады насельніцтва раена абслугоўвалі кінаперасоўкі: з вескі ў веску перавозілі кінапраектар і перасовачную кінаэлектрастанцыю. У г. Быхаве фільмы дэманстраваліся ў раенным Доме культуры. І толькі ў 1953 годзе быў пабудаваны кінатэатр “Радзіма”

Да 1 снежня 1958 года намеснікам загадчыка раенным аддзелам культуры па кіно была Дзергачова Я.Г.

З 1 .12.1958 г. па 14.10.1960 г. намеснік загадчыка раенным аддзелам культуры па кіно працаваў Сакалоў А.Н.

З 14.10.1960 часова намеснікам загадчыка аддзела культуры па кіно назначаны кінамеханік Камаровіч М.С.

З 29.03.1962 г. намеснікам загадчыка аддзела культуры па кіно назначаны Марозаў Ф.Б.

З 1982 г. па 2003 г. загадчык аддзела культуры па кіно, а потым дырэктар кінавідэапраката Абрамовіч Міхаіл Фаміч.

У 90-х гадах працавала усяго 56 кінаўстановак: на сяле 47 (38 стацыянарных, 4 школьных спутніка, 1 аўтаперасоўка, 3 відэа) і 8 у горадзе. Для сельскіх кінаўстановак была арганізавана дастаўка фільмаў з г. Быхава 2 разы на тыдзень. Для іх абслугоўвання было задзейснена 7 адзінак аўтатранспарта. Раён быў разбіты на 5 брыгад. Кожнаму брыгадзіру быў выдзелены матацыкл. Для абслугоўвання кінаперасовак у г. Быхаве былі выдзелены спачатку веласіпеды (2), а потым мапеды (2) працавалі на іх Бібікаў Леанід, Кутьков Сяргей.

Кінамеханіка 1 катэгорыі: Темницкому Т.З., Гонтареву И.И, Дмитрачкову В.М, Камаровічы М.З. - Было прысвоена званне «Выдатнік кінематаграфіі СССР». У кінатэатры «Радзіма» у гэты час праходзіла 3 кінасеанса дарослых і 1 дзіцячы. Працавала 2 кінамеханіка на поўную стаўку і 1 на 0,5 стаўкі, гэтак жа працавалі аператар пультуправления, кантралёр, 2 касіра, мастак на 1 стаўку.

Дырэктарам кінатэатра з 1984 па 1994 годы працавала Дымавая Лідзія Арсентьевна.

У 1997 годзе па ініцыятыве кінамеханіка Шынкарова Уладзіміра Паўлавіча для аматараў відэа, ў кінатэатры «Радзіма» адкрыта відэа кабіна і пракат відэакасет.

У 1998 годзе ў дзіцячых садках гораду арганізаваныя паказы мультфільмаў (па тэлевізары).

З 1998 года стала традыцыйным выступ на радыё «Веснік Быхаўшчыне», метадыста кінасеткі Івановай А.І., з аглядам кінафільмаў.

У 2004 годзе раённая кінасеткі прадстаўлена ў горадзе: 1 кінатэатр, 1 відэасалон, 3 кінаўстаноўкі; на сяле-19 кінаўстановак, 1 відэасалон. Былі набыты тэлевізары і відэамагнітафоны для клубных устаноў.

У 2005 годзе зацверджаны на пасаду дырэктара кінавідэасеткі Быхаўскага раёна Саветнікаў Анатоль Мікалаевіч. У адпаведнасці з рашэннем Магілёўскага абласнога выканаўчага камітэта ад 2006/01/25 г. № 02/06 "Аб прыёме маёмасці кінавідэамерапрыемстваў у абласную камунальную ўласнасць і некаторых пытаннях кіравання сістэмай кінавідэаабслугоўвання вобласці » і на падставе загаду № 5 ад 2006/04/25 г. Магілёўскага КУП «Магілёўвоблкінавідэапракат» створаны Быхаўскі філіял КУП «Магілёўвоблкінавідэапракат».

У 2007 годзе ў кінатэатры «Радзіма» быў выраблены частковы капітальны рамонт (замена вокнаў і ўваходных дзвярэй).

У снежні 2007 года прайшоў першы абласны конкурс прафесійнага майстэрства, калектыў Быхаўскага філіі узнагароджаны дыпломам 3 ступені. На падставе рашэння раённага выканаўчага камітэта № 2-36 ад 26.02.2008 года «Аб унясенні змяненняў у структуру аддзела культуры Быхаўскага раённага выканаўчага камітэта » аб стварэнні пры аддзеле культуры структурнага падраздзялення «Кінавідэасеткі» з 1 сакавіка 2008 года.

У верасні 2008 года набыты за кошт абласнога бюджэту аўтамабіль «Рэно-Кенгу» для абслугоўвання аграгарадкоў і маланаселеных пунктаў. Кожную сераду і чацвер у кінатэатры «Радзіма» дэманструюцца прэм'ерныя фільмы. Дабрачынныя сеансы праходзяць штогод у кінатэатры «Радзіма» да Дня пажылога чалавека, да Дня абароны дзяцей, да Дня інвалідаў, гэтак жа для выхаванцаў сацыяльнага прытулку «Незабудка», для жыхароў аддзялення кругласутачнага знаходжання ў д. Грудзінаўка.

У лютым 2010 года кінавідэасетка далучаная да Цэнтралізаванай клубнай сістэмы Быхаўскага раёна.

З 1998 года ў рамках Міжнароднага фестывалю анімацыйных фільмаў "Анімаёўка" штогод праходзіць свята і ў нашым раёне. Гледачамі і ўдзельнікамі «Анімаёўкі» становяцца ўсё выхаванцы дзіцячых садоў і навучэнцы школ горада і раёна. Гледачы знаёмяцца з анімацыяй многіх краін свету.

Так у верасні 2010 года ў рамках фестывалю прайшоў конкурс малюнкаў «Мой любімы мультфільм» хлопцы школ прынялі актыўны ўдзел у конкурсе, удзельнікі і пераможцы атрымалі прызы за сваю творчасць. Так навучэнец ДШХР Антон Свістуноў быў узнагароджаны Дыпломам конкурсу дзіцячага выяўленчага і дэкаратыўна-прыкладнай творчасці «Мой любімы мультфільм» у намінацыі «Выяўленчае мастацтва», ўзнагароджанне праходзіла ў г.Магілёве ў кінатэатры «Космас».

У практыку работы трывала ўвайшлі правядзенне тэматычных кінапаказаў, кінаакцыя, кинаурокаў, кіналекторыяў. Усе мерапрыемствы праводзяцца сумесна з работнікамі аддзела ДАІ, МНС, ІСН, ЦРБ, метадыстамі РЦК, работнікамі бібліятэчнай сістэмы, ДШХР, ДК Быхаў-1. Традыцыйным стала правядзенне акцый «Кіно маёй краіны», «У кіно ўсёй сям'ёй», «На вакацыях - у кіно!", "Нам Перамога дасталася ў спадчыну».

За перыяд 2011 года ў кінатэатры «Радзіма» заменены крэслы ў глядзельнай зале. У цяперашні час у Быхаўскім раёне па кінавідэаабслугоўванні дзейнічаюць: 1 кінатэатр, 8 кінаўстановак, 13 відэаустановак, 1 аўтакінавідэаперасоўка. У цяперашні час у аддзеле па кінавідэамерапрыемствам для абслугоўвання насельніцтва выкарыстоўваюцца: 8 відэапраектараў, DVD прайгравальнікі - 13, тэлевізары - 5, перасоўныя экраны - 4, кампутар - 1, прынтэр - 1, факс - 1.

Кінатэатр “Радзіма”

На сяле кінаўстаноўкі былі ў весках Ямнае, Лагадава, Дунаёк, Вязьма, Хамічы, Уюн, Няраж, Лазаравічы, Рыхартава, Віляхаўка, Грудзінаўка, Трылесіна, Боўкі, Хачынка, Палкі, Вець, Хутар, Гарадзец, Лубянка, Студзенка, Балонавасялец, Цвердае, Кучын, Турбаза “Радуга” (в.Чачэвічы) (гэтыя кінаўстаноўкі былі скарочаны да 2004 г.)

Гадылева, Вараніно, Чырвоная Слабада, Абідавічы, Сялец, Лудчыцы, Тайманава, Новы Быхаў, Чырвоная Беларусь, Глухі, Сядзіч, Чырвоны Бераг, Следзюкі, Іскань, Ніканавічы, Дуброва, Чорны Бор, Баркалабава, Палянінавічы, Смаліца (дзейнічаюць па наступны час).

Перасталі існаваць відэасалоны.

На сучасны момант кінавідэасетка прадстаўлена: кінатэатраў – 1 (у горадзе), кінаўстаноўкі – 22, з іх 3 у горадзе (к-р “Родина”, ДУА «СШ № 2 г. Быхава», ЦКНТ і реместваў)1 кінавідэаперасоўка, астатнія 17 на сяле.

У 2012 годзе для кінавідэасеткі былі набыты мульцімедыйная устаноўка, ноўтбук, кампутар.

Аддзел кінавідэамерапрыемстваў ДУК “Цэнтралізаваная клубная сістэма Быхаўскага раёна” узнагароджана Дыпломам II ступені па выніках абласнога смотра конкурса прафесійнага мйстэрства “З кніжных старонак на экраны”, прысвечанага Году кнігі.

Літаратура:

1. Ахрыменя, М. Кіно праз усё жыццё / М.Ахрыменя // Маяк Прыдняп.-2004.-24 снеж.

2. Белазёраў, В. Будзе зноў любімым / В. Белазёраў //Маяк Прыдняп. – 1999.-15 снеж.

3. Советников, А. Важнейшее из искусств / А.Советников // Маяк Прыдняп.-2004.- 15 снеж.